PVC: Ένας επικίνδυνος για την υγεία μας συγκάτοικος
Πολλές φορές μας ρωτάνε ποιά είναι τα καλύτερα κουφώματα , τα κουφώματα αλουμινίου η τα κουφώματα από PVC. Πόσο οικολογικά είναι τα κουφώματα PVC ; Πόσο ασφαλή είναι για την κατασκευή κουφώματων ; Πριν διαβάσετε το άρθρο Του Κου Τσίπηρα , ενημερωθείτε και για την άποψη της Greenpeace Ελλάδος https://greenpeacegreece.org/reports/Odigos%20Prasinis%20Katanalosis.pdf καθώς και για την άποψη της ίδιας οργάνωσης στην Αμερική https://www.greenpeace.org/usa/toxics/pvc-free/
PVC: Ένας επικίνδυνος για την υγεία μας συγκάτοικος
Πηγή: Κ. Τσίπηρας, Αρχιτέκτονας, «Οικολογική αρχιτεκτονική»
Μπουκάλια μεταλλικού νερού, κουτιά και ζελατίνες περιτυλίγματος, πιστωτικές κάρτες, δίσκοι, ή παιχνίδια, κατασκευές για πλαίσια παραθύρων, πόρτες, τοίχοι, επιφάνειες, σωλήνες και υδρορροές, δάπεδα, ταπετσαρίες, παντζούρια και κουρτίνες µπάνιου: το PVC είναι ευρύτατα διαδεδομένο. Ήδη από το 1913, το PVC ήταν το πρώτο συνθετικό προϊόν ευρείας κυκλοφορίας. Στη δεκαετία του 1930 μεγάλες ποσότητες χλωρίου διατέθηκαν στη ναζιστική Γερμανία, στο πλαίσιο ενός προγράμματος για την ανεξαρτητοποίηση της Γερμανίας από την εισαγωγή βάμβακος σε περίπτωση πολέμου. Το πρόγραμμα εστιαζόταν στην παραγωγή ρεγιόν (υφαντικών ινών) και για το σκοπό αυτό απαιτούνταν μεγαλύτερες ποσότητες καυστικής σόδας από τη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων. Μετά από πολύχρονα πειράματα µε σταθεροποιητές, λιπαντικά και μαλακτικά βρέθηκε ότι μπορούσαν να κατασκευαστούν ίνες από PVC. Έτσι, αυτό που πριν ήταν ένα τοξικό, άχρηστο υποπροϊόν της βιομηχανικής παρασκευής καυστικής σόδας, γινόταν πλέον ένα εμπορεύσιμο αγαθό. Μέσα σε λίγα χρόνια, το PVC είχε γίνει το πιο σημαντικό, μαζικά παραγόμενο, συνθετικό υλικό στη Γερμανία, µε εξαίρεση το πολυαιθυλένιο.
α) Μα τόσο βλαβερό είναι αυτό το πλαστικό; Η απάντηση είναι ότι το υποτιθέμενο αβλαβές κομμάτι σωλήνα από PVC είναι προϊόν μιας ιδιαίτερα επικίνδυνης βιομηχανίας υλικών, καθώς συνδέεται µε το χλώριο όσο κανένα άλλο υλικό. Ύστερα από 40 χρόνια (το 1990) το γερμανικό συμβούλιο εμπειρογνωμόνων για περιβαλλοντικά θέματα εξηγούσε: «Χημικοί και μηχανικοί στη βιομηχανία και στα πανεπιστήμια δέχονται όλο και περισσότερο ότι η δυναμική ανάπτυξη των χλωριωμένων ενώσεων στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 αποτέλεσε ένα αποφασιστικής σημασίας λάθος στη βιομηχανική ανάπτυξη του 20ου αιώνα, που δεν θα είχε συμβεί, αν υπήρχε η γνώση των περιβαλλοντικών προβλημάτων και των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία που οφείλονται στο χλώριο».
Το PVC στη φυσιολογική του κατάσταση είναι σκληρό και εύθραυστο και είναι αναγκαία η χρήση πλαστικοποιητών ( διάβαστε τη περίπτωση κάυσης του PVC ) . Στην Αυστρία, το DEHP (πρόσθετο στη σύνθεση του πλαστικοποιητή) απαγορεύεται σε ανάλογες συσκευασίες. Στην Ελβετία, η χρήση του προϊόντος για την κατασκευή παιχνιδιών για παιδιά ηλικίας κάτω των 3 χρόνων απαγορεύτηκε το 1986. Στη Γερμανία, η χρήση του σε οδοντιατρικούς δακτυλίους «δε συνιστάται» πλέον, ενώ στην Ολλανδία, όπου η οικοτοξική του δράση αναγνωρίζεται ευρύτερα, θεωρείται από τις πλέον επικίνδυνες για το περιβάλλον ουσίες. Το DEHP είναι διαλυτό στο λίπος και απορροφάται από λιπαρά προϊόντα µε τα οποία έρχεται σε επαφή. Το PVC ανιχνεύεται έτσι στο αίμα, που φυλάσσεται σε νοσοκομεία και, κατά συνέπεια, στο αίμα ασθενών που έχουν δεχθεί µμεταγγίσεις, σε ασθενείς µε αιµόλυση. Οι ασθενείς αυτοί υποφέρουν από έναν μακρύ κατάλογο παθήσεων, όπως ερεθισμούς του δέρματος και του ήπατος, καθώς και καρδιοπάθειες και ασθένειες του κυκλοφορικού συστήματος. Παρ ’όλο που οι ιατρικές εφαρμογές του PVC δεν αποτελούν πάνω από το 3% της συνολικής παραγωγής PVC, συνιστούν έναν σημαντικό τομέα για τις δημόσιες σχέσεις της βιομηχανίας που υποστηρίζει ότι είναι απαραίτητο για τα νοσοκομεία. Το δυσάρεστο είναι ότι το PVC δεν είναι µόνο υλικό. Για να αποκτήσει ιδιότητες που το καθιστούν εύχρηστο, πρέπει να εμπλουτιστεί µε πολλές πρόσθετες χημικές ουσίες. Χιλιάδες διαφορετικοί συνδυασμοί χρησιμοποιούνται για διαφορετικά προϊόντα. Ποιος θα ήθελε, λόγου χάριν, ένα παιδικό παιχνίδι που περιέχει ένα κοκτέιλ «σταθεροποιητικών» καδμίου, πολυβρωµιοµένων επιβραδυντών και πλαστικοποιητών;
Πέρα από τις χρήσεις του PVC που προαναφέρθηκαν, υπάρχουν και τομείς όπου δεν είναι ευρύτερα γνωστή η χρήση του, όπως, μεταξύ άλλων, οι οικοδομικές εργασίες, και η κατασκευή οχημάτων. Τα προϊόντα αυτού του είδους έχουν ωφέλιμο χρόνο ζωής 10 έως 20 χρόνια, πριν απορριφθούν. Για όλα αυτά τα προϊόντα (μεγάλης διάρκειας ζωής), το θέμα της ταφής των απορριμμάτων έχει πάρει διαστάσεις κρίσης. Παρ’ όλο που μεγάλο τμήμα από τα µπάζα θάβεται σε ξεχωριστές χωματερές – όπου υπάρχουν τέτοιες -, πράγμα που δεν ισχύει βέβαια στην Ελλάδα, τα απορρίμματα που προέρχονται από επισκευές και διακοσμήσεις καταλήγουν σε δημόσιες χωματερές, όπου τα πρόσθετα μπορούν να εκπλυθούν και να διαρρεύσουν στο περιβάλλον.
Η διεθνής οικολογική οργάνωση Greenpeace συγκέντρωσε τα πιο πρόσφατα στοιχεία για τις μονάδες διχλωροαιθανίου (EDC) και βινυλοχλωριδίου (VCM), που αποτελούν ενδιάμεσες πρώτες ύλες για την παραγωγή πλαστικών PVC. Τα στοιχεία αφορούν στην περίοδο 1988-1993 και προέρχονται από την ίδια βιομηχανία χλωρίου και τα Υπουργεία Περιβάλλοντος διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών. Στην Ελλάδα, η παραγωγή PVC γίνεται από την ΕΚΟ στη Θεσσαλονίκη. Πέραν της ετήσιας παραγωγής 75.000t PVC, η ΕΚΟ εξαγόρασε τις μονάδες EDC/VCM της ΕΘΥΛ, όταν η τελευταία έκλεισε το εργοστάσιό της πριν από μερικά χρόνια. Η ΕΚΟ εξάγει 20.000-40.000 t EDC και εισάγει 70.000 t VCM το χρόνο. Η ΕΚΟ έχει εντάξει στο επενδυτικό της πρόγραµµα, ανάμεσα στα άλλα, και τη δημιουργία νέας παραγωγής VCM δυναμικότητας 100.000t ετησίως. Τόσο οι υφιστάμενες όσο και οι προγραµµατιζόµενες μονάδες EDC/VCM αποτελούν µια πραγματική «βόμβα» για τη Θεσσαλονίκη και απειλούν µε καρκίνους και αναπαραγωγικά προβλήματα χιλιάδες κατοίκους της. Συμβουλή : Μη χρησιμοποιείτε πλαστικά κουφώματα στα κτήριά σας! Από τους πιο σοβαρούς κινδύνους για τον άνθρωπο και το περιβάλλον αποτελεί, σύμφωνα με την Greenpeace, το πλαστικό PVC. Ο πλαστικοποιητής DEHP ¬ από τις τοξικότερες ουσίες που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή του PVC ¬ μπορεί να περάσει στα τρόφιμα από τις ζελατίνες περιτυλίγματος και τα πλαστικά σκεύη. Ήδη έχει απαγορευτεί η χρήση του στις συσκευασίες τροφίμων στην Αυστρία και στην Ελβετία η χρήση του στην κατασκευή παιχνιδιών.
Σοβαρή απειλή για την υγεία μας ενέχει και η εκτεταμένη χρήση του PVC στη σύγχρονη κατοικία: πατώματα και ταπετσαρίες από βινύλιο, ρούχα από δερματίνη, κουρτίνες μπάνιου, μουσαμάδες, γρίλιες, ηλεκτρικός εξοπλισμός, μόνωση καλωδίων κ.ά. Πολλές από τις ουσίες που περιέχονται στο PVC εξατμίζονται εύκολα με αποτέλεσμα να εκτίθεται ο άνθρωπος εύκολα σε αυτές. Σε περίπτωση πυρκαγιάς δημιουργείται τοξικό σύννεφο καπνού και εκπέμπονται επικίνδυνες ενώσεις όπως οι διοξίνες. Στη φωτιά ( φωτια και κουφώματα ) που εκδηλώθηκε το 1977 σε λέσχη στο Μπέβερλι Χιλς 161 άτομα πέθαναν χωρίς να έχουν έλθει σε άμεση επαφή με τις φλόγες, προτού αρχίσουν να καίγονται τα ξύλινα μέρη και προτού το διοξείδιο του άνθρακα να ανέλθει σε επικίνδυνα επίπεδα. Ακόμη τέσσερις πέθαναν λόγω επιπλοκών, ενώ πολλοί επιζήσαντες έπαθαν σοβαρές βλάβες στο αναπνευστικό τους σύστημα. Οι θάνατοι και οι τραυματισμοί ήταν άμεσο αποτέλεσμα της παρουσίας PVC.
